Skępe. Niezwykłe znaleziska na zapomnianym żydowskim cmentarzu [ZDJĘCIA]

Wideo. Czy grzyby są zdrowe?

Uporządkowaniem żydowskiej nekropolii zajmuje się Stowarzyszenie Grupa Historyczno – Poszukiwawcza GUSTAW i Fundacja Ari Ari. Projekt został zrealizowany dzięki dofinansowaniu od Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, w ramach Konkursu Grantowego SŻIH 2020. Fundacja Ari Ari otrzymała na prace 3 tys. złotych.

Prace na zapomnianym cmentarzu już się rozpoczęły. Wolontariusze, którzy porządkowali nekropolię, natrafili na dwa niezwykłe przedmioty. Okazuje się, że ktoś mógł podrzucić przedmioty na cmentarz.

- Jedna z wolontariuszek odnalazła dwa metalowe zawiasy z kotwami. Prawdopodobnie pochodzą one z wejścia do grobowca rodzinnego, który pozostał na cmentarzu. Niewykluczone, że w tym miejscu mógł być ohel z metalową kratą zamocowaną na znalezionych zawiasach. Miejsce znalezienia zawiasów nie jest przypadkowe. Zgodnie z zasadami pochówku na cmentarzu nie można prowadzić prac ziemnych. Osoba, która zabezpieczyła dwa zawiasy, zakopała je poza fundamentem grobowca. Na fundamencie jest widoczny ślad, gdzie mógł być zamocowany zawias dolny – tłumaczy Bożena Ciesielska ze Stowarzyszenia.

Na cmentarz ktoś podrzucił koło szlifierskie z piaskowca. - Miejsce zostawienia kamienia szlifierskiego o średnicy 35 cm i grubości 9,5 cm też nie jest przypadkowe. Czy darczyńca wiedział, że mogło być zrobione z macewy, skoro zostawił je na cmentarzu żydowskim? - zastanawia się Bożena Ciesielska.

Przed drugą wojną światową w Skępem i w gminie Skępe mieszkało wiele osób narodowości żydowskiej. Ich losy są różne – część nie przeżyła wojny, inni wyjechali w poszukiwaniu lepszego życia. Cmentarz żydowski został zapomniany. Nie ma świadków, którzy pamiętają, co mogło się stać z nekropolią. Wśród wielu podawanych historii jest informacja, że to Niemcy zniszczyli miejsce pochówku Żydów. Nie wiadomo, czy uda się rozwiązać zagadkę dwóch zawiasów i koła szlifierskiego.

Na cmentarzu nie zachowała się żadna macewa, widoczne są tylko ich fundamenty.

W działaniach na żydowskim cmentarzu pomagają pracownicy Urzędu Miasta i Gminy w Skępem. Porządkowaniem nekropolii zajmują się wolontariusze ze Stowarzyszenia Grupa Historyczno-Poszukiwawcza GUSTAW.